Transistor là gì? Có bao nhiêu loại Transistor?
Linh kiện điện tử là một thành phần đóng vai trò rất quan trọng trong học tập và đời sống sản xuất. Nhất là thời đại IOT đang lên ngôi như hiện nay tầm quan trọng của linh kiện điện tử lại một lần nữa được nhấn mạnh. Chúng ta đã tìm hiểu về điện trở, về Arduino, về cảm biến,...trong các bài viết trước. Và để tiếp nối những bài viết đó, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về transistor - một linh kiện điện tử cũng rất quen thuộc, có mặt trong hầu hết các thiết bị điện tử hiện đại chúng ta sử dụng hằng ngày.
Các bạn có biết không, bất cứ một bo mạch nào chúng ta cũng hay gặp transistor hoặc transistor được tích hợp trong các IC để khuếch đại, đóng cắt, điều chỉnh điện áp, điều khiển tín hiệu, và tạo dao động. Vậy transistor là gì?
Transistor là gì?
Linh kiện điện tử - IRF610 (3.3A - 200V)
Transistor hay tranzito là một loại linh kiện bán dẫn chủ động, thường được sử dụng như một phần tử khuếch đại hoặc một khóa điện tử. (Theo wikipedia)
Tên gọi Transistor là từ ghép của "Transfer" và "resistor", tức điện trở chuyển đổi, do John R. Pierce đặt năm 1948 sau khi nó ra đời. Nó có hàm ý rằng thực hiện khuếch đại thông qua chuyển đổi điện trở, khác với khuếch đại đèn điện tử điều khiển dòng qua đèn thịnh hành thời kỳ đó.
Tầm quan trọng của transistor
Như đã giới thiệu, transistor là một trong những linh kiện điện tử quan trọng. Transistor là chìa khóa cho hầu hết các hoạt động của các thiết bị điện tử hiện đại, từ các bộ vi xử lý cao cấp đến những cục sạc điện thoại mà bạn thường dùng hằng ngày.
Một thống kê vào năm 2002 đã cho thấy, nếu lấy tất cả transistor loài người sản xuất được chia cho dân số thế giới thì mỗi người sẽ được khoảng 60 triệu cái. Một con số thật đáng kinh ngạc đúng không nào? Không biết đến hiện nay con số ấy còn gia tăng lên khủng khiếp như thế nào nữa? Nhưng chắc chắn một điều, transistor rất quan trọng trong cuộc sống của con người hiện đại.
Có bao nhiêu loại Transistor?
Có rất nhiều loại transistor với những chức năng chuyên biệt khác nhau. Tuy nhiên, người ta thường biết đến transistor với 3 loại: Transistor lưỡng cực (BJT), transistor hiệu ứng trường (FET, MOSFET) và transistor mối đơn cực (UJT).
Trong 3 loại transistor vừa nêu, transistor lưỡng cực BJT là phổ biến nhất. Sau đây chúng ta cùng đi vào phân tích từng loại transistor, xem thử chúng có những đặc điểm và ưu, nhược điểm gì, tại sao transistor BJT lại được sử dụng nhiều nhất nhé!
Transistor lưỡng cực - BJT
Giới thiệu về transistor lưỡng cực
Tranzito lưỡng cực hay thường được gọi là BJT (Bipolar junction transistor) là một loại linh kiện bán dẫn, có 3 cực là B (base - cực nền), C (collector - cực thu), E (emitter - cực phát). Đây là một linh kiện điện tử vô cùng quan trọng và có nhiều ứng dụng trong kỹ thuật điện tử. BJT được phát minh vào năm 1948.
Phân loại transistor lưỡng cực
Transistor lưỡng cực được chia thành 2 loại. N-P-N (Phân cực ngược) & P-N-P(phân cực thuận).
* Một số transistor thông dụng như :
C1815
2SC1815 C1815 - 50V 0.15A - linh kiện điện tử Vietnic
A1013
2SA1013 A1013 - 160V 1A - sản phẩm của cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic
C5200
Cặp A1943 C5200 - sản phẩm của cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic
* Một số transistor lưỡng cực tích hợp IC như:
Viper 12A
VIPER12A VIPER 12A - cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic
Viper 22A
VIPER22A VIPER 22A SMD ORIGINAL
Các bạn có thể xem thêm các loại lưỡng cực thông dụng được bày bán ở các cửa hàng linh kiện điện tử tại Đà Nẵng tại đây.
Ưu, nhược điểm của transistor lưỡng cực
Ưu điểm
+ Hệ số khuếch đại cao hơn nhiều so với FET
+ Tần số làm việc cao
Nhược điểm
+ Tiếng ồn trong BJT nhiều hơn so với FET
+ Tốc độ đóng cắt chậm hơn FET
Ứng dụng của transistor lưỡng cực
Transistor lưỡng cực được ứng dụng trong hầu hết các thiết bị điện tử xuyên suốt theo thời gian, từ các bộ vi xử lý máy tính với hàng triệu transistor siêu nhỏ trên mỗi cm2 cho đến những vi mạch tích hợp IC ( Intergrated-Circuit) được thiết kế trong những thiết bị điện tử hiện đại ngày nay hay transistor lưỡng cực rời rạc trong các mạch tương tự cổ điển.
Transistor hiệu ứng trường - FET, MOSFET
Giới thiệu
Transistor hiệu ứng trường hay còn có tên gọi khác là Transistor trường, Tranzito trường, viết tắt là FET (tiếng Anh: Field-effect transistor) là nhóm các linh kiện bán dẫn loại transistor có sử dụng điện trường để kiểm soát tác động đến độ dẫn của kênh dẫn của vật liệu bán dẫn. FET là transistor đơn cực nên chúng liên quan đến hoạt động của phần tử tải điện đơn.
Khái niệm về FET có trước transistor lưỡng cực (BJT), nhưng nó không được đưa vào ứng dụng, cho đến khi BJT gặp những hạn chế của vật liệu bán dẫn và do cả sản xuất BJT tương đối dễ so với FET vào thời điểm đó.
Phân loại
Transistor hiệu ứng trường có 2 loại chính:
+ Transistor trường điều khiển bằng tiếp xúc P-N (JPET): bao gồm N-JFET, P-JFET
+ Transistor có cửa cách điện (MOSFET): bao gồm N-Mosfet, P-Mosfet, Hexfet và Coolmos.
Trong các loại được nêu trên đây, có 2 loại thường sử dụng trong các thiết bị là N-Mosfet và P-Mosfet.
Một số loại Mosfet được mua nhiều nhất tại cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic:
FQPF3N80C 3N80C 3N80 - 2.5A/800V
IGBT 25N120 - - cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic
Các bạn vui lòng xem thêm các transistor trường khác tại đây.
Ưu, nhược điểm của transistor trường:
Ưu điểm:
+ Dòng điện qua tranzito chỉ do một loại hạt dẫn đa số tạo nên. Do vậy FET là loại cấu kiện đơn cực (unipolar device).
+ FET có trở kháng vào rất cao.
+ Tiếng ồn trong FET ít hơn nhiều so với tranzito lưỡng cực.
+ FET ngắt điện tốt do nó không bù điện áp tại dòng ID = 0
+ Có độ ổn định về nhiệt cao
+ Tần số làm việc cao.
Nhược điểm:
Nhược điểm lớn nhất của FET là hệ số khuếch đại thấp hơn nhiều so với BJT.
Ứng dụng của transistor trường
Với những ưu, nhược điểm và đặc điểm trên, FETs được ứng dụng nhiều sau này trong các mạch điều khiển logic và trong vi mạch số. Ngày nay FETs được ứng dụng rất nhiều trong các mạch tích hợp chuyển mạch.
+ Với chế độ hoạt động chủ yếu là Cut-off và bão hòa đã giúp rất nhiều cho những nhà thiết kế tối ưu sản phẩm, nâng cao hiệu suất. Điển hình là Mosfet kênh N và Mosfet kênh P thuộc họ FETs.
Transistor mối đơn cực - UJT
Transistor UJT là phần tử bán dẫn ba cực nhưng chỉ có một tiếp giáp, hoạt động như một khóa có điều khiển.
Nó được sử dụng rộng rãi trong các mạch kích hoạt cho chỉnh lưu silic kiểm soát. Nó được sử dụng trong một loạt các ứng dụng như máy tạo dao động, máy phát xung, máy phát điện răng cưa, mạch kích hoạt, điều khiển pha, mạch thời gian, và ổn áp hay ổn dòng.
Các UJT không được sử dụng như một bộ khuếch đại tuyến tính, nó cũng không phổ biến lắm và các loại UJT gốc đang coi là lỗi thời nên ở đây chúng ta không tìm hiểu nhiều về loại transistor này.
Kết luận
Vậy là cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic vừa giới thiệu đến các bạn khái niệm và sơ lược các loại transistor. Hy vọng với những chia sẻ này sẽ giúp các bạn mới tìm hiểu về linh kiện điện tử sẽ biết thêm về một loại linh kiện thường dùng, các bạn đã biết thì hiểu rõ hơn về linh kiện này!
Ở bài viết này Vietnic chỉ giới thiệu sơ lược về transistor, Vietnic sẽ có thêm các bài viết khác chia sẻ sâu hơn, rõ hơn, chi tiết hơn về loại linh kiện bán dẫn này. Các bạn nhớ đón xem nhé! Và đừng quên tìm đến Vietnic khi có nhu cầu về các loại transistor nhé!
Cửa hàng linh kiện điện tử Vietnic chuyên cung cấp linh kiện điện tử, nguồn tổ ong, Modules Arduino, LED quảng cáo tại Đà Nẵng hân hạnh được đồng hành cùng thành công của bạn! Nếu có bất cứ thắc mắc nào vui lòng comment bên dưới để được hỗ trợ tư vấn một cách nhanh chóng. Hoặc liên hệ với chúng tôi qua:
Địa chỉ : 816 Tôn Đức Thắng, P. Hòa Khánh, Q. Liên Chiểu, TP Đà Nẵng
ĐT : 0905601343
Website : www.vietnic.vn
Xem thêm các bài viết hữu ích:
1. Tìm hiểu về Transistor trường FETs
2. Giới thiệu về Arduino và ứng dụng arduino
3. Giới thiệu chung về cảm biến và cảm biến công nghiệp
4. Nên dùng quảng cáo led hay Aluminium?
5. Bảng quảng cáo led là lựa chọn số 1 của doanh nghiệp
